Егер сізді митингте тұтқынға алса, не істеу керек?
Сізді осы бап негізінде тұтқынға алуы мүмкін: Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің 488-бабы: "Қазақстан Республикасының бейбіт жиналыстарды, митингілерді, шерулерді, пикеттер мен демонстрацияларды ұйымдастыру және өткізу тәртібі туралы заңнамасын бұзу".
ТҰТҚЫНҒА АЛУ КЕЗІНДЕ:
Полиция қызметкері сізге келіп, өзінің лауазымын, арнайы атағын, тегі мен бөлімшесін, сондай-ақ құжаттарды тексеру себебін айтуы керек. Полиция қызметкері кезекшілікке шығар кезде қызметтік жетон алады. Азаматтың өтініші бойынша полиция қызметкері қызметтік куәлігін немесе осы төсбелгіні (жетонды) көрсетуі тиіс. Егер сіз аты мен дәрежесін естімеген болсаңыз, қайталауды сұраңыз – бұл маңызды. Сізді тұтқынға алған қызметкерлердің аттарын және сізді бөлімшеге апарған көлік нөмірін есте сақтаңыз немесе жазып алыңыз.
Тұтқынға алу кезінде сыпайы болыңыз: қарсылық танытпаңыз, дөрекі болмаңыз немесе арандатушылық тудыртпаңыз. Сізде тұтқынға алу процесін бейнежазбаға түсіруге құқығыңыз бар, бейнежазбаны тоқтату талаптары заңсыз.
Тұтқындауды жүргізетін қызметкерлер туралы, сізді жеткізетін орын және ұстау негіздері туралы ақпараттарды біліп алыңыз. Егер сізге жоғарыда аталған барлық деректер берілмесе немесе өтінішті елемесе, сізді негіздеген хаттамаға ескерту ретінде жазыңыз.
Сізді тұтқынға алғаннан кейін сіз жақын адамдарыңызға және адвокатыңызға ұсталғаныңызды дереу хабарлауыңыз керек. Мүмкіндік болса, айналада не болып жатқанын аудио немесе бейнеге түсіріп алыңыз. Медиа мазмұнды интернетте жариялаңыз немесе таныстарыңызға жіберіңіз. Сіздің құқықтарыңызды бұзған барлық істерді есіңізге сақтап алыңыз, бұларды кейінірек хаттамаға толтырасыз.
Адвокат талап ету – сіздің құқығыңыз және оның мемлекеттік қызметкер болмағаны дұрыс. Бұл туралы ұстаудың алғашқы минуттарынан бастап айту керек.
Адвокат келгенге дейін ешқандай ақпарат бермеңіз. Ешқандай жағдайда полицияның арандатуына берілмеңіз, сыпайы және сабырлы түрде сіз адвокатсыз ештеңе айтпайтыныңызды айтыңыз.
Қызметтік машинаның ішінде полиция қызметкерлері сіздің жеке заттарыңызды, соның ішінде тамақ пен суды және байланыс құралдарын тартып алуға құқығы жоқ. Фотосуреттердің, бейнелер мен аудио материалдардың көшірмелерін интернетте жариялаңыз немесе таныстарыңызға жіберіңіз.
БӨЛІМШЕДЕГІ ӘРЕКЕТТЕР:
Уақытты белгілеңіз. Сіз ұсталған адам мәртебесін бөлімшеге кірген кезде ғана аласыз, сондықтан, ұстау уақыты тек осы сәттен бастап есептеле бастайды.
Бөлімшеде сізге хаттама жасау керек, оған сіз барлық шағымдарыңызды енгізуіңіз керек (ұрып-соғу, медициналық көмек көрсетуден бас тарту, құқықтарынызды түсіндірмеу, қызметкер өзін таныстырған жоқ, телефонды тартып алды және т.б.). Сізді бөлімшеге қай уақытта әкелгенін жазып, көрсетіңіз. Барлық шағымдарыңызды мүмкіндігінше егжей-тегжейлі сипаттаңыз.
Құжатты оқымай немесе адвокаттан алдын ала кеңес алмай, ешқандай құжатқа қол қоймаңыз. Егер адвокат болмаса, туыстарыңыздан сізге қорғаушы табуын сұраңыз немесе жаныңыздағы адвокаты бар адамға "қосылуға" тырысыңыз.
Хаттаманың көшірмесін және сізге жасалған кез келген басқа құжаттарды талап етіңіз, олар сізге қажет болады.
Әкімшілік ұстау үш сағаттан аспауы керек. Митингке қатысқаны үшін әкімшілік ұстау 24 сағаттан аспауы керек. Ұсталған адамға қандай да бір мәртебе берілгеніне қарамастан адамды қамауға алған уақыты нақты сағат, минутымен белгіленген уақыт бостандығынан айыру уақыты болып саналады.
ӨЗ ҚҰҚЫҚТАРЫҢЫЗДЫ ҚАЛАЙ ҚОРҒАУҒА БОЛАДЫ?
Егер кезеңдердің кем дегенде біреуінде сіздің құқықтарыңызды бұзу жағдайлы болса, сіз органдарға, мысалы, полиция бөлімінің бастығына, прокуратураға шағым түсіре аласыз немесе сотқа жүгіне аласыз.
Егер Қазақстанда сізге көмектеспесе, БҰҰ-ның Адам құқықтары жөніндегі комитетіне шағымдануға болады.
Митингте ұсталған кезде немесе басқа да құқық бұзушылық жағдайлары орын алғанда хабарласуға болатын жедел желілер:
Қазақстанның жастар ақпараттық қызметі: +7 777 669 65 00
ҚР Ішкі істер министрлігінің жедел желісі: +7(717) 271 29 01